Blog: “Ik verveel me …”
Wanneer mijn 7-jarige zoon zegt dat hij niet weet wat hij moet doen, voel ik een soort jaloezie opkomen. Wanneer heb ik me voor het laatst echt verveeld? Dat ik niets op mijn to-do-lijstje heb staan of gewoon op de bank hang en uit het raam staar en dus even helemaal niets doe.
Verveling kun je omschrijven als een vorm van frustratie, hangerigheid, desinteresse, grenzend aan ergernis. Verveling treedt op wanneer je activiteit niet voldoet aan een natuurlijke behoefte aan prikkels. Het roept ook een gedachte aan saaiheid op. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat langdurige verveling onderpresteren en stress kan veroorzaken en ook nog eens leidt tot concentratiestoornis en vroegtijdige veroudering. Niet bepaald iets waarop je je verheugt, zou je denken. Maar wat nu als je juist de behoefte voelt aan verveling?
Verveling op zich is onaangenaam, maar heeft ook nut. Vervelingswetenschappers zijn het erover eens: verveling leidt tot creativiteit. Wanneer je geen flauw idee hebt wat je eens zult doen, komen de mooiste ideeën naar boven. Alan Lightman neemt je, in zijn boek ‘In praise of wasting time’, even mee naar onze kindertijd waarin we alle gevoel voor tijd konden verliezen, rondstruinden over straat en een beetje kattenkwaad uithaalden. Waarom geeft verveling dan een naar gevoel voor ons als volwassenen? Laatst stond ik te wachten op de bus, het verstrijken van een paar minuten leek oneindig lang te duren. Eerlijk gezegd wist ik niet hoe snel ik mijn smartphone tevoorschijn moest halen om maar iets te doen te hebben. Niet de verveling is problematisch, maar de voortdurende hunkering naar afleiding om een gevoel van zinloosheid tegen te gaan, uit angst voor leegte. “Feitelijk vervelen we ons kapot”, zegt Lars Svendsen. We hebben moeite om ons te vervelen, dus daarom zoeken we naar afleiding. Volgens een tijdsbestedingsonderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau is het niet alleen het gevoel dat we het druk hebben, maar het is ook een feit. Druk zijn lijkt de norm geworden en de hoeveelheid dingen die we te doen hebben (zowel werk als vrije tijd) zijn aan onze identiteit gaan kleven.
We zouden verveling wat meer mogen toelaten in ons leven, als we nog weten hoe dat moet. Het stelt je, volgens filosofe Hermens, namelijk in staat om je ‘binnenwereld te verkennen’. Nietzsche noemde het ‘de onaangename windstilte van de ziel’. Het is een moment dat je ‘simpelweg bent wie je bent’. Zijn wie ik ben, dat klinkt goed. Verveling als kans zien om mezelf en mijn wensen (weer) te ontdekken. Zo zouden we verveling dus moeten koesteren in onze zoektocht naar zingeving.
‘Langzamer leven’ lijkt de oplossing: vaker nee zeggen, maar ook vaker ja zeggen tegen dingen die niet op mijn lijstje staan. En tijd die je bespaart niet opvullen met iets anders van je lijstje. Meer leven in het hier en nu.
Maar hoe zou ik wat meer verveling in mijn leven kunnen brengen? Door samen met mijn zoon ook even op mijn kop op de bank te staan en de wereld vanuit een ander perspectief te zien? Het zou in ieder geval een geluksmoment opleveren; een hilarische middag met mijn zoon.
Dus … Ik verheug me erop!
Patricia
